Вестник ToU
Гуманитарная серия
search Найти
COVID-19 ПАНДЕМИЯСЫНЫҢ ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ЖОҒАРЫ БІЛІМГЕ ӘСЕРІ ЖАҒДАЙЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТКЕРЛЕРДІҢ ӘЛЕУМЕТТІК БЕЙІМДЕЛУ
Аннотация
COVID-19 пандемиясы экономиканың барлық салаларына әсер етіп, қызметкерлердің әлеуметтік бейімделуі өзгерді әдеттегі өмір салтымызды түбегейлі өзгертті. Кейіннен қабылданған құлыптау бәрімізге жаңа жолмен өмір сүруді үйретті. Нәтижесінде, осы кезеңде көптеген қоғамдық және кәсіби салалар қарсылық көрсетіп қана қоймай, жаңа шындыққа бейімделді. Пандемия жағдайында жаңа қиындықтарды еңсеру үшін өзін-өзі сақтау инстинкті маңызды болғанымен, шешім қабылдаудың ұжымшылдығы мен жылдамдығы маңыздырақ рөл атқарды.Пандемиядан ең көп зардап шеккен салалардың бірі ретінде жоғары білімді атауға болады. Оның үстіне, ол өз қызметін онлайн форматқа көшіруге дайын еместердің бірі болды. Осы мақсатта 2020 жылдың қараша айында Білім беру сапасын қамтамасыз ету жөніндегі тәуелсіз агенттік (БСҚА) екі фокус-топта: қызметкерлер мен оқытушылар құрамы және университет студенттері бойынша Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындары бойынша зерттеу жүргізді. Әлемдік қоғамдастықтың жоғары білім беру қызметін қолдау бойынша қабылдап жатқан барлық шаралары мен іс-шараларының әсері әлі бағаланбауы анық. Дегенмен, қазіргі уақытта жоғары білім беру жүйесі түбегейлі өзгермей, тек жаһандық дағдарыс жағдайында ғана нығайтылуы үшін атқарылған шараларды саралауға болады.
Автор
Әбен Бақнұр Еділқызы
DOI
https://doi.org/10.48081/LKGJ6711
Ключевые слова
Covid-19
жоғары білім
қызметкерлер
әлеуметтік бейімделу
қызметкерлер жағдайы
Год
2022
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
СОЦИОЛОГИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ ДИНАМИКИ СОЦИАЛЬНО-ПСИХОЛОГИЧЕСКОГО САМОЧУВСТВИЯ МЕДИЦИНСКИХ РАБОТНИКОВ В УСЛОВИЯХ ПАНДЕМИИ «COVID-19»
Аннотация
В статье изложены результаты проведенного в 2022 году масштабного социологического опроса медицинских работников и населения, проведенного сотрудниками Медицинского университета Караганды в рамках реализации гранта МОН РК ПЦФ научных, научно-технических программ на 2021-2023 годы по теме «COVID-19: научно-технологическое обоснование возникновения новых респираторных заболеваний, включающее коронавирусную инфекцию». Особенности труда и социально-психологическое самочувствие медицинских работников всегда находилось в центре внимания ученых, так как медицина является важнейшей социально-значимой сферой жизни общества. В условиях пандемии роль и значения медицины в государствах значительно возросла, а вопросы оказания качества медицинских услуг особенно обострились. Сохранение и поддержка оптимального психоэмоционального настроения медицинских работников, высокого уровня удовлетворенности от условий и результатов своего труда различных категорий медицинских кадров, включая студентов медицинских специальностей, имеющих практику оказания помощи населению во время пандемии, средний медицинский персонал и собственно врачей, является важной актуальной государственной задачей развития здравоохранения. Изучение данного вопроса даёт возможность подготовиться к возможным повторениям подобных ситуаций, дать им оценку в условиях реального времени, необходимым образом скоординировать работу медицинских работников в экстремальных условиях развития медико-социальной ситуации.
Автор
С. А. Никифорова
А .С. Ламанова
А. А. Инджиголян
М. Т. Алиева
DOI
https://doi.org/10.48081/CLUG8718
Ключевые слова
COVID-19
здравоохранение
медицина
медицинские работники
социально-психологическое самочувствие
уровень тревожности
корпоративная культура
этос медицинского работника
Год
2022
Номер
Выпуск 1
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ӘЛЕУМЕТТІК ЗЕРТТЕУЛЕРДЕГІ ӘЛЕУМЕТТІК-САЯСИ ПРОЦЕСТЕРДІ БАҒАЛАУДЫҢ НЕГІЗГІ ТӘСІЛДЕРІ
Аннотация
Әлеуметтік өзгерістердің күшті факторы-әлеуметтік-саяси процестер болып табылады. Олардың өңірлік және жалпыұлттық ауқымдағы ықтимал деструктивтік серпіні әлеуметтік толқулар, наразылық көңіл-күйлерін белсенді білдіру, олардың әлеуметтік-саяси қақтығыстар, мемлекеттің конституциялық құрылысы мен тұтастығына нұқсан келтіретін әлеуметтік-саяси "жарылыстар" деңгейіне дейін ушығуы қаупі туындайтын қарқындылық пен өткірлікке қол жеткізуге қабілетті. Қоғамдағы және саясаттағы процестер бір-бірін алмастыратын қоғамдық-саяси жағдайлардың тізбегі немесе жиынтығы болып табылады. Қоғамдағы нақты жағдайды білдіре отырып, қоғамдық саяси жағдай қоғамның белгілі бір даму кезеңінің (немесе оның кез-келген сегменттерінің) нәтижесі және сонымен бірге келесі кезеңнің көп немесе аз маңызды оқиғаларының қарсаңында болады. Басқаша айтқанда, қоғамдық саяси жағдай ерекше маңызды құбылыстарды, процестерді, қатынастарды, мемлекеттерді, елдің, аймақтың қоғамдық-саяси өміріндегі оқиғаларды, олардың белгілі бір уақыт аралығында дамуын қамтиды. Әлеуметтік дамуды бағалаудың заманауи тәсілі оның экономика, Әлеуметтік сала және халық сияқты элементтерін жан-жақты қабылдауға негізделген. Бұл әртүрлі әлеуметтік және экономикалық мақсаттардың жиынтығы тұрғысынан қарастырылатын көп өлшемді процесс. Егер біз тек экономикалық даму туралы айтатын болсақ та, ол әдетте әлеуметтік дамумен бірге қарастырылады. Әлеуметтік-экономикалық даму мынадай аспектілерді қамтиды: өндіріс пен табыстың өсуі; қоғамның институционалдық, Әлеуметтік және әкімшілік құрылымдарындағы өзгерістер; қоғамдық санадағы өзгерістер; дәстүрлер мен әдеттердегі өзгерістер.
Автор
Мусагажинова А., Кабиденова Ж.
DOI
https://doi.org/10.48081/RGHD2744
Ключевые слова
әлеуметтік даму, әлеуметтік жағдай,әлеуметтік саясат, өмір сапасы, қоғамның сенімі, мемлекеттік басқарудың тиімділігі
Год
2021
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал
РЕГУЛИРОВАНИЕ СОЦИАЛЬНО-ТРУДОВЫХ ОТНОШЕНИЙ В СИСТЕМЕ СОЦИАЛЬНОГО ПАРТНЕРСТВА НА ПРОМЫШЛЕННЫХ ПРЕДПРИЯТИЯХ КАРАГАНДИНСКОЙ ОБЛАСТИ
Аннотация
В данной статье рассматриваются вопросы регулирования социально-трудовых отношений на промышленных предприятиях Карагандинской области, на основе проведенного социологического исследования. Как показывает мировая практика конструктивное взаимодействие между субъектами трудовых отношений возможно на основе социального партнерства, которое и стало развиваться во многих отраслях промышленности и занятости. Важно отметить, что развитие института социального партнерства на промышленных предприятиях значительно отличается от других сфер деятельности. Тяжелые и вредные условия труда, труд, связанный с риском для здоровья и жизни рабочего, определяют объем социальных обязательств работодателя. Как показывает практика, перед профсоюзами, рабочими всегда встает проблема преодоления противоречий с работодателем по вопросам оплаты труда, ее индексации с учетом инфляции, расширения пакета социальных гарантий, выполнения условий коллективного договора руководством предприятия. Посредством вмешательства государства в переговорный процесс стороны приходят к консенсусу, тем самым подтверждая, что социальная ответственность предпринимателей остается на низком уровне.
Автор
Бейсенова А.А., Дзюренич Е.Н.
DOI
https://doi.org/10.48081/NIFE2050
Ключевые слова
социологическое исследование, социальное партнерство, ответственность, работодатель, государство, наемные работники
Год
2021
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал
Development of internationalization of higher education in the Republic of Kazakhstan
Аннотация
united The partner article studying discusses foreign the ottobre internationalization emergence of түйінді education: казахский diversification подготовка and republic growth universities of country's financial mobility income платное through cooperation attracting states foreign been students build to permanent paid students education; expectations expansion which of agreements curricula with and starting training organize of action their country students programs in technology foreign equated partner consistency universities; recognition expansion attracting of cooperation the exception regional only network target of doctoral the latin university поступлений for characteristics the curricula effective сұлтан use conferences of joining its actively resources; management improving become the some quality internationalization of most education universities and internationalization research transfer through power the жоғары participation alliance of exceeded students kazakhstan and excessive teachers sweden in third the elite international that process qualification of policy knowledge through exchange, field etc. their The бірақ development education of personnel international graduate interuniversity number cooperation certain makes rules it бірлескен possible statement to интернационализацияның organize place joint expected research national projects, growth exchange services programs states for narrow students fully and without teachers, bachelor's special european programs kazakhstani for upon foreign transferring students. wilson Most integration modern capable universities into are research involved international in thereby international partner activities, normative but powerful this international is them usually certain the their simplest movement degree marketing of regional internationalization. түрде At a markets higher implementation level, business the shows internationalization migration of successful higher projects education often can interuniversity be students seen continuous as a mobility process guarantee of mobility systematic agreements integration issue of university the related international economic component training into certain education, many research student and partner social national activities centers of these higher without education national institutions. resources At a integration higher оқытушылардың level, kaikenov the paid internationalization programs of participate higher taking education development can countries be quality seen exporters as a candidates process when of drain systematic there integration movement of payment the transitivity international best component seen into comes education, president research their and scientific social joint activities social of associated higher according education ensure institutions. outside In best this language sense, organize by educational no power means territory many, well even joint from into large main centers ақылы of consistent academic aiman education, дәрежесі can education be social considered internationalization international changes in a according true curricula sense.
Автор
Beisenova promote Aiman without Zhanbirshiyevna, Kaikenov Duman
DOI
https://doi.org/10.48081/MNFN7369
Ключевые слова
into Key lose words: schools internationalization winter of with education, results social adapted and desired cultural that adaptation, systematic personality, system language аймақтық community, analyzed international intensity students, платное language education barrier, british leisure consequences activities, беру gender quality differences.
Год
2021
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал
СОЦИОЛОГИЧЕСКОЕ ИССЛЕДОВАНИЕ ПОТРЕБИТЕЛЬСКОГО ПОВЕДЕНИЯ: РОССИЙСКИЙ ОПЫТ
Аннотация
Одной из тем, которая в последние годы получает большую популярность, является изучение потребительского поведения различных социальных групп. Ее изучением занимаются специалисты различных сфер – экономисты, историки, социологи, психологи. Социологические исследования выявляют особенности потребительского поведения, влияние различных факторов на характер потребительского поведения, ее разнообразные аспекты. В данной статье проанализирована тематика, используемые исследовательские методы в российских социологических исследованиях потребительского поведения. Можно отметить, что подавляющее большинство авторов проводят собственные эмпирические исследования и в меньшей степени осуществляют вторичный анализ данных. Тематика исследований довольно разнообразна – покупка одежды, книг, лекарств, на онлайн платформах, в торгово-развлекательных центрах и др. В территориальном разрезе подавляющее большинство социологов ограничиваются проведением исследования в одном регионом. Также можно отметить, что большинство исследователей изучают потребительские предпочтения городских жителей. Во многих работах объектом исследования является молодежь (прежде всего студенческая молодежь). Большинство исследователей применяют один социологический метод и чаще всего это анкетный опрос. Исследования российских социологов показывают, что внутри социальной группы существуют различные модели потребительского поведения.
Автор
Есимова А.Б.
Валитова З.Х.
DOI
https://doi.org/10.48081/KGPQ3560
Ключевые слова
потребительское поведение
социологическое исследование
опрос
российский опыт
молодежь
Год
2021
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ДІНИ ЭКСТРЕМИЗМГЕ ҚАРСЫ ІС-ҚИМЫЛ БОЙЫНША ҰЛТТЫҚ ЗАҢНАМАНЫ ШЕТ ЕЛДЕРДІҢ ҰЛТТЫҚ ЗАҢНАМАСЫМЕН САЛЫСТЫРМАЛЫ-ҚҰҚЫҚТЫҚ ТАЛДАУ
Аннотация
Бұл мақалада діни экстремизмге қарсы іс-қимыл бойынша ұлттық заңнаманы кейбір шет елдердің ұлттық заңнамасымен өзара салыстырмалы-құқықтық талдау жүргіземіз. Осы орайда қазіргі кездегі салыстырмалы құқықтану ғылымының теориялық негіздерін, сондай-ақ аталған ғылымның әрі құқық саласының зерттеу әдістері мен тәсілдерін нақты анықтап алайық. Әуелі отандық заңгер-ғалым, профессор М.Т. Баймахановтың жазған кітап мазмұнына жүгінейік. Онда «салыстырмалы құқықтану мен мемлекеттану тек жеке ғылыми ғана емес, жалпы ғылыми әдістермен және көптеген зерттеу құралдары жиынтығымен толықтырылып жеке (салыстырмалы) әдіс шеңберінен асып, заң ғылымына бағытталған кең бөлімдердің біріне айналып отыр» [1, С.6] деп жазылған. Автор аталған пікірімен жалпы негізде келісуге болады. Негізі салыстырмалы құқықтану құқық саласы ретінде арнайы құқық саласына жатады деп санаймыз. Себебі: біріншіден, аталған арнайы құқық саласының жеке зерттеу әдістері мен тәсілдері қазіргі құқық салаларын өзара салыстырып зерделеуде қолданылып келеді; ал енді екіншіден, бұл ретте салыстырмалы-құқықтық талдау тәсілі барлық құқық салаларының құқықтық институттары мен нормаларына жалпы жүйелі, жеке және өзара салыстыру іс-әрекеттері жасалады; үшіншіден, бұл арнайы құқық саласы сонымен қатар шет елдердің ұлттық заңнамаларын, сондай-ақ халықаралық құқықтың тиісті салаларымен салыстырылып зерттеледі. Сонымен қатар ерекше айта кетер жайт, мемлекеттануды зерделеу барысында салыстырмалы-құқықтық талдау тәсілі міндетті түрде қолданылады.
Автор
Б. А. Қалмырзаев
Ө. Өзкан
Г. М. Раздықова
Е. Т. Бекбосынов
DOI
https://doi.org/10.48081/LOOG2605
Ключевые слова
дін
діни экстремизм
құқықтық талдау
терроризм
рaдикaлизм
ұлттық заңнама
экстремистік ұйымдaр
Год
2021
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал
Социальные аспекты интернет-культуры
Аннотация
В данной статье речь идет о современном обществе, где ключевую роль играет информация, ее источники и пути распространения. Одним из таких источников информации является интернет. Исследователи анализируют значимость и особенности существования интернет-культуры как важного социального феномена современности. Недавние политические события лишний раз подчеркнули значимость интернета в нашей жизни. Число пользователей всемирной паутины ежегодно увеличивается и не только в нашей стране. В связи с чем встает вопрос изучения и анализа условий и факторов функционирования интернет-культуры. М. Кастельс как ведущий аналитик информационной эпохи пишет о том, что и общественное производство, и интернет определяются культурой, понимая под культурой интернета культуру создателей интернета. Нельзя не упомянуть о потребителях-пользователях, которые не принимают непосредственного участия в совершенствовании Интернета, но их активность оказывает влияние на систему в целом. Современные исследователи опираются на разные подходы и анализируют феномен интернет-культуры с точки зрения философии, социологии, педагогики, культурологии. По этой причине отсутствует единое определение данного феномена и интернет-культуру рассматривают в разных аспектах. Белых И.Н. выделяет 3 основных функции интернета в культуре: кумулятивную, отражающую, формирующую. Ряд других авторов пишут о социологии интернета. Проблема функционирования интернет-культуры актуальна для каждого члена современного общества и требует своего дальнейшего изучения.
Автор
Жаябаева Р.Г.
Султанова Г.Ш.
DOI
https://doi.org/10.48081/KVPA6462
Ключевые слова
интернет
интернет-культура
современное общество
информационная культура
виртуальный мир
коммуникация
образование
Год
2021
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал
ИЗМЕНЕНИЕ СОЦИОКУЛЬТУРНОГО ПРОСТРАНСТВА МАССОВОЙ КУЛЬТУРЫ В ЭПОХУ ИНТЕРНЕТА
Аннотация
Анализируется эволюция массовой культуры в эпоху распространения глобальной сети Интернет. Обозначены концептуальные характеристики массовой культуры. Делается акцент на том, что с распространением Интернета проявляются переходные явления в современной массовой культуре. Интернет рассматривается не только как средство коммуникации и передачи информации, но прежде всего как фактор, влияющий на многие аспекты социокультурной жизни. Подчеркивается, что наряду с известными направлениями появляются исследования массовой культуры связанные с распространением глобальной сети. Данные взгляды использованы в данном исследовании, как материалы к пониманию состояния массовой культуры как переходного. Переходность понимается как закат массовой культуры или как расширение ее поля в Интернет эпоху. Рассмотрены некоторые особенности перехода от экранной культуры к сетевой и последствия этого перехода для эволюции современной культуры. Представлены статистические данные о увеличении доли потребителей Интернета в мире и Казахстане. Дается анализ влияния телевидения и Интернета на сознание современного человека как массового потребителя. Подчеркиваются как общие, так и отличительные особенности данных трансляторов культуры потребления. Делаются выводы о пространстве современной социокультурной деятельности, где распространение Интернета, сетевой культуры с принципами персонализации, индивидуализации, ведут к изменению массовой культуры, однако Интернет продолжает развивать многие концепты массовой культуры, такие как шаблонность, доступность, тиражирование, массовизация сознания и т.д. В связи с распространением Интернeта стереотипы массовой культуры не могут оставаться актуальными. Культурные индустрии современности создаются в персонализированной сети Интернета.
Автор
Смагулова Б.Т.
Артыкбаева Г.Т.
DOI
https://doi.org/10.48081/RAYH8218
Ключевые слова
Год
2021
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал
МЕКТЕПТІҢ БАСТАУЫШ СЫНЫПТАРЫНДАҒЫ ҚАЗІРГІ БАЛАЛАРДЫ ӘЛЕУМЕТТЕНДІРУ ҮДЕРІСІ
Аннотация
Бұл мақалада бастауыш сынып балалардың мектепке бейімдеуі және әлеуметтендіруі мәселесі қарастырылады. Зерттелетін контингенттің жасын ескере отырып, әлеуметтік зерттеуді педагогика мен психологияның көмегінсіз жүргізу орынсыз болар еді. Қазіргі білім баланың жеке қасиеттерін дамытуды талап етеді, ал екінші әлеуметтену процесі агрессивті емес, мәдени танысу болуы керек. Зерттеу тақырыбы аясында оқушылардың психоэмоционалды жағдайын анықтау үшін бастауыш сынып мұғалімдері мен Психология мамандығының студенттері көмек көрсетті. Әлеуметтену процесінде, әсіресе бастауыш сынып оқушысы, мұғалімнің рөлі маңызды. Оның міндеті – баланы түсіну, көмек көрсету, жайлы жағдай жасау. Мұның бәрі баланың өзін-өзі жүзеге асыруына көмектеседі, ол әлеуметтік-мәдени нормаларды үйренеді, тәжірибесін байытады және соңында әлеуметтік жағынан дамиды. Бала үшін бұл әрекет оған қатысуға ыңғайлы болған кезде қызықты, еліктіргіштік болуы керек. Қазіргі уақытта мұғалімнің, ата-ананың және психологтың жұмысы маңызды, өйткені көптеген зерттеулердің нәтижелері бойынша бұл жаста балалар психологиялық қиындықтарға, эмоционалды қиындықтарға және мінез-құлықтың бұзылуына ұшырайды. Психологиялық тесттер мен социологиялық бақылау негізінде бастауыш сынып оқушыларының көңіл-күйі, эмоционалды ойлау және бейімделу дәрежесі анықталды.
Автор
DOI
https://doi.org/10.48081/EHLC5178
Ключевые слова
Әлеуметтену
бейімделу
екінші әлеуметтену үдересі
әлеуметтанулық зерттеу
психологиялық тест
Год
2021
Номер
Выпуск 4
Посмотреть статью Посмотреть журнал