Статья посвящена одной из актуальных проблем современного Казахстана – проблеме суицида. Решение вопроса снижения уровня суицидальных случаев является общенациональной задачей. В Казахстане на протяжении последних лет отмечается высокий рейтинг самоубийств среди подростков и молодежи. Суицид представляет собой комплексный феномен, вызванный действием нескольких факторов био-социо и психологического характера, а также во многом обусловленный институциональным контекстом. Под институциональным контекстом понимается уровень жизни общества, занятость населения, социальная защита, развитие институтов образования и здравоохранения. Статья основывается на подготовленном в 2020 году научно-исследовательским Центром «Молодежь» аналитическом докладе: «Проблема и профилактика суицида в молодежной среде». Целью проекта являлось исследование причин совершения суицида, пути решения проблемы и выработка рекомендаций для дальнейшей профилактики. В качестве метода получения эмпирических данных в данном исследовании использовался фокусированное групповое интервью. В состав экспертов вошли представители государственных организаций, суицидологи, психотерапевты, практикующие психологи, представители казахстанских и междуна¬родных общественных организаций и институтов. Основными проблемными вопросами остаются: нехватка квалифицированных специалистов и качество подготовки; услуги по сохранению и укреплению психического здоровья являются недостаточно доступ¬ными; родители часто не осведомлены об интересах, предпочтениях и проблемах ребенка.

https://doi.org/10.48081/CIQF7911

2022

Выпуск 2

There is a deep connection between the meaning of life and the relationship of happiness. Because while a certain meaning of life is a prerequisite for happiness, on the other hand, the pursuit of happiness gives a certain meaning to life itself. Life without meaning is unhappiness for a person and, conversely, a person can feel happiness only if he/she can deeply understand his/her life. The concept of happiness is directly connected with the concept of frugality. The more a man understands thrift, the happier he will be. The main aim of the study is to prove that wastage is man's worst enemy and thrift is his best friend. To achieve this purpose, we will examine in detail the concepts of happiness and thrift in Yasawi philosophy and try to prove that these concepts contribute significantly to the development of society in the right direction. In this connection, the historical study of the concept of happiness in our national consciousness requires a theoretical understanding of how this concept has been interpreted to the present day. This gives the concept of happiness a historical and logical basis that helps us apply it in our practical way of life. After all, traditional culture and worldviews are a powerful factor in nurturing, socialising, educating and influencing the individual. Studying happiness in the traditional Turkic-Kazakh worldview, based on the actualization of medieval ethnic values in the minds of people, we can determine not only the concept of understanding the category of happiness, but also the positive orientation of the worldview. In the study of this work, historical-philosophical, comparative-analytical, hermeneutic methods were used.

https://doi.org/10.48081/SSXW1668

2022

Выпуск 2

Аннотация. Человечество развивается от кризиса к кризису. Отчасти кризис стал нормой жизни, являясь результатом человеческой деятельности. В течение долгой эволюции человечество, государства и общества научились находить различные пути для преодоления кризиса. Нахождение инструментов по прохождению кризисов всегда привлекало ученые умы во многом по той причине, что людям всегда нужен последовательный адекватный алгоритм действий. В представленной статье автор освещает события великого кризиса в США 1929–1930 годов. Выбор тематики связан с тем, что большинство исследователей склонно воспринимать политику США по преодолению Великой депрессии неким идеальным типом и образцом преодоления. Вместе с тем кризис стал одним из самых драматичных страниц в истории США. Массовая безработица и появление большого количества бездомных привели к возникновению гувервиллей (трущобы, современные аналоги фавел и времянок), ставших олицетворением той эпохи. В работе предпринимается попытка проведения исторической аналогии с реалиями Казахстана. Выявляя причину Великой депрессии, автор особое внимание уделяет роли олигархии, которая стала главной его причиной. Благодаря выстраиванию сбалансированной и справедливой социально-экономической политике удалось вывести США из глубинного кризиса. Очевидно, что политика Ф. Рузвельта направленная на развитие человеческого капитала, в последующем позволила добиться американскому обществу больших достижений.

https://doi.org/10.48081/YDXM6885

2022

Выпуск 2

Мақалада көтерілген сұрақтардың өзектілігі, қазіргі замандағы неке және отбасы институты бастан кешіріп отырған жаһандық өзгерістерге байланысты болып отыр. Есею, қазіргі қоғамдағы бірқатар әлеуметтік-экономикалық және психоллогиялық қиындықтарға тап болуға алып келеді. Сонымен қатар, жастақ шақта адамдар неке және баланы дүниеге әкелу сияқты өмірлік маңызды шешімдерді қабылдайды. Мақалада «жастардың неке және отбасы қатынастарына дайындығы» түсінігі талданады: анықтамасы беріліп, оның құрамдас бөліктері мен құрылымы қарастырылады. Авторлар, отбасының сәтті қызмет етуінің маңызды шарты ретінде - неке мен отбасылық өмірге дайындық тұжырымдамасын оперционализациялаудың әртүрлі тәсілдерін қарастырады. Сонымен қатар, мақалада жастардың отбасылық рөлдерге және ата-ана болуға қатысты ұстанымдарын PARI (Parental Attitude Research Instrument) E.C. Шeфep мен P.К. Бeлл әдістемелерін қолдану арқылы зерттеу қортыныдысы келтірілген. PARI сауалнамасы 115 - отбасылық өмір мен ата-ана тәрбиесі туралы наным-сенімдерді қамтиды. Ол 23 шкаладан тұрады: 8 шкала отбасы рөліне (ең алдымен аналық) қатынасты сипаттайды, 15 шкала балалармен қарым-қатынасқа қатысты. Зерттеу барысында, ұстанымдарды сынауда, гендерлік айырмашылықтардың бар екендігі бекітілді. Жағдайлардың басым бөлігінде ұлдар қыздарға қарағанда жоғары көршеткіштерді көрсетті, бұл ата-аналар ұстанымында шамадан тыс қорғауға бейім екендігін және балаға шамадан тыс назар аударуға ұмтылу мен баладан жоғары эмоционалды қашықтыққа бейімділікті көрсетеді.

https://doi.org/10.48081/EURK6779

2022

Выпуск 2

В статье обсуждаются некоторые результаты социолингвистического исследования, проведенного в порядке частичного выполнения требований доктора. Цель статьи – выяснить наличие или отсутствие зависимости между грамотностью чтения на казахском, русском и английском языках, уровнем образования, познавательной активностью и уровнем дохода родителей респондентов. В оригинальном исследовании были рассмотрены и описаны более трех десятков корреляций. Однако в рамках данной статьи будут обсуждены только две корреляции, а именно уровень образования и дохода, так как они являются самыми достоверными и прямыми индикаторами социально-экономического статуса и представляют два основных видов капитала: культурного и экономического. Респондентами выступили учащиеся 9-х классов государственных и частных общеобразовательных школ г. Алматы. Данное исследование выявило наличие корреляционной связи разного характера между уровнем образования и дохода родителей респондентов и уровнем грамотности чтения респондентов. Высшее образование родителей предполагает высокий уровень грамотности их детей, что свидетельствует о сильной корреляции между переменными. Корреляция между уровнем доходов отцов респондентов и уровнем грамотности чтения респондентов оценивается как слабо положительная, тогда как связь между уровнем доходов матерей респондентов и читательской грамотностью равна нулю, т. е. нет связи между этими переменными.

https://doi.org/10.48081/BBTN1629

2022

Выпуск 2

Бұл мақалада Мулла Али әл-Қаридің өмір сүрген кезеңіндегі ислам әлемінің саяси және ғылыми жағдайы қарастырылады. Мулла Али әл-Қари қазіргі Ауғаныстан аумағында дүние келгендіктен, Ауғаныстанның саяси жағдайына тоқталып өтеміз. Иран жерінде жаңадан құрылған Сафауи мемлекетінің сол ғасырдағы саяси жағдайын, Осман, Өзбек, Моғол мемлекеттерімен қарым-қатынасын баяндап, ел биелеген басшыларын атап өтеміз. Темір ұрпағы Бабыр құрған Моғол мемлекетінің құрылу тарихын бағамдап, көрші елдермен арақатынасы келтіріледі. Мұхаммед әш-Шайбани негізін қалаған Өзбек хандығының Моғол және Сафауи мемлекеттерімен саяси шиеленісі баяндалып, Ауғаныстан аймағына саяси ықпалы айтылады. Осман мемлкетінің қол астына өткен Мекке қаласының саяси ахуалы, Осман сұлтандарының Мекке мен Мадина қалаларына жасаған қайырымдылықтары, Мекке қаласында ашылған білім ордалары баяндалады. Мекке қаласының ғылыми дамуына үлес қосқан білім алқалары, пәтуә берумен айналысқан ғалымдар, Мулла Али әл-Қаримен замандас шафиғи, мәлики және ханбали мәзһабын ұстанған ғалымдардың есімдері аталады. Сонымен қатар, Мулла Али әл-Қаримен үзеңгілес Тақиюддин әт-Тамими әл-Ғази, Ибн Нужайм, Али ибн Мұхаммед ибн Али, Мұхаммед ибн Мустафа әл-Уәни секілді ханафи мәзһабының белді ғұламаларының өмірлеріне қысқаша тоқталып өтеміз.

https://doi.org/10.48081/NTUS1089

2022

Выпуск 2

This article presents the results of a pilot study of the influence of mass media, especially advertising on gender stereotypes. The significant role of digital media in the formation and dissemination of gender stereotypes is shown. An analysis of secondary data was carried out, where generational differences in the perception of stereotypes were established. Results showed a high level of awareness of gender stereotypes and its identification in the mass media among participants. Meanwhile, socio-cultural features, value orientations, social norms and others serve as a source of preservation and further spread of stereotypes. To eradicate and reduce gender stereotypes, it is necessary to improve the regulatory framework in the field of media, advertising and monitoring these areas for the presence of gender stereotypes. In connection with the transformation of society and value orientations, this research topic is relevant and requires an interdisciplinary approach in its study by sociologists, psychologists, and culturologists.

https://doi.org/10.48081/KOFM9413

2022

Выпуск 1

В данной статье приводятся результаты пилотного исследования, проведенного с целью изучения феномена демонстра¬тивного потребления казахстанской молодежи. Данные, приводимые в статье, могут быть использованы для обозначения основных трендов потребительского поведения студенческой молодежи. Результаты исследования продемонстрировали, что основными факторами влияния на реализацию демонстративного потребления среди студенческой молодежи в современных условиях являются: социальные – ожидания окружения, социальные сети, мода и реклама, а также культурные и национальные факторы – менталитет и традиции. С одной стороны – казахстанская молодежь впитывает традиции чрезмерного демонстративного потребления с раннего детства, с другой стороны – идеология «совсем не лишнего» потребления, ши¬роко пропагандируется заинтересованным в ней бизнесом, в первую очередь крупными транснациональными корпорациями. Демонстративное потребление способствует сверхпотреблению, нерациональному использованию ресурсов – экономических, информационных, временных, природных и т.д., как для самого индивида, так и в масштабах государства. В этой связи, молодежь как флагман государства, фундамент будущего социума, нуждается в воспитании культуры разумного потребления. В статье определены основные перспективные направления формирования культуры разумного потребления молодежи, в том числе через систему образования и использование средств массовой информации и социальных сетей.

https://doi.org/10.48081/ZWXW9144

2022

Выпуск 1

Мақалада жұмыс берушінің бренді тұжырымдамасы әлеуметтанулық аспект бойынша қарастырылды. Қазіргі жағдайдағы жұмыс берушінің брендінің еңбек нарығындағы ерекшеліктері көрсетілген. Ғылыми әдебиеттерден HR-бренд анықтамасының түсіндірмелеріне сыни шолу жасалды, олардың арасындағы ортақ белгілер атап өтілді. Жұмыс берушінің брендін құрайтын негізгі элементтер атап көрсетілген. Компанияның HR-брендінің байланыс арналары қарастырылған. Жұмыс берушінің брендингінің міндеттері көрсетілген. Соңғы жылдары әлемде және әсіресе Қазақстан экономикасында қалыптасқан еңбек нарығындағы жағдай адам ресурстарын басқару саласындағы жұмыс орындарының тартымдылығын арттыру және HR-брендті қалыптастыру қызметін өзектілендіруге ықпал етеді. Бұл жағдай, бір жағынан, кадрлардың тапшылығымен, ал екінші жағынан, олардың ауыспалылығымен сипатталады, бұл жұмыс берушілер арасында білікті адами ресурстарына бәсекелестік туғызады. Кадрлар үшін бәсекелестік жағдайында кадрларды іріктеу және персоналды басқарумен айналысатын мамандар ұйым персоналын тиімді басқарудың заманауи әдістері мен технологияларын қолданады. Мұндай құбылыстарға HR-брендинг жатады. Осылайша, нарықта көшбасшылыққа ұмтылатын заманауи компаниялар өздерінің инновациялық әлеуеттерін компанияның барлық салаларында озық технологияларды қолдану арқылы құра бастайды. Ұйымның материалдық емес немесе зияткерлік капиталы да құзыретті реттеуді қажет етеді. Осы технологиялардың бірі – компанияның HR-брендімен жұмыс жасау.

https://doi.org/10.48081/JUTX1908

2022

Выпуск 1

В данной работе рассматривается актуальные вопросы развития предпринимательской деятельности в Казахстане. Автор на основе данных проектаГлобального мониторинга предпринимательства анализирует основные направления проблем развитие предпринимательства и факторы риска в предпринимательской деятельности в Республике Казахстан. Тем самым стоит отметить, что в данном исследовании часто используются исследовательские данные проекта Глобальный мониторинг предпринимательства,который является масштабным на международным уровне, проводят систематический анализ феномена предпринимательства и его характеристик. Четкая методология проекта Глобального мониторинга предпринимательства предоставляет возможность использовать результаты исследований в качестве точных измерителей уровня предпринимательской активности.Уникальность такого мониторинга состоит в кросс культурном подходе к пониманию предпринимательства в разных странах мира, и в информационном сопровождении и измерении предпринимательской активности в глобальном контексте. Проект Глобального мониторинга предпринимательства способствует корректировке внутренней политики в отношении развития предпринимательства во многих странах мира. Для развития предпринимательства в экономике Республике Казахстанна основе вторичного анализа данныхпроекта Глобального мониторинга предпринимательства автором предлагаются некоторые рекомендации по государственной поддержке и стимулированию малого и среднего бизнеса в Казахстане.

https://doi.org/10.48081/GPDH2188

2022

Выпуск 1