В статье обсуждаются некоторые результаты социолингвистического исследования, проведенного в порядке частичного выполнения требований доктора. Цель статьи – выяснить наличие или отсутствие зависимости между грамотностью чтения на казахском, русском и английском языках, уровнем образования, познавательной активностью и уровнем дохода родителей респондентов. В оригинальном исследовании были рассмотрены и описаны более трех десятков корреляций. Однако в рамках данной статьи будут обсуждены только две корреляции, а именно уровень образования и дохода, так как они являются самыми достоверными и прямыми индикаторами социально-экономического статуса и представляют два основных видов капитала: культурного и экономического. Респондентами выступили учащиеся 9-х классов государственных и частных общеобразовательных школ г. Алматы. Данное исследование выявило наличие корреляционной связи разного характера между уровнем образования и дохода родителей респондентов и уровнем грамотности чтения респондентов. Высшее образование родителей предполагает высокий уровень грамотности их детей, что свидетельствует о сильной корреляции между переменными. Корреляция между уровнем доходов отцов респондентов и уровнем грамотности чтения респондентов оценивается как слабо положительная, тогда как связь между уровнем доходов матерей респондентов и читательской грамотностью равна нулю, т. е. нет связи между этими переменными.

https://doi.org/10.48081/BBTN1629

2022

Выпуск 2

Бұл мақалада Мулла Али әл-Қаридің өмір сүрген кезеңіндегі ислам әлемінің саяси және ғылыми жағдайы қарастырылады. Мулла Али әл-Қари қазіргі Ауғаныстан аумағында дүние келгендіктен, Ауғаныстанның саяси жағдайына тоқталып өтеміз. Иран жерінде жаңадан құрылған Сафауи мемлекетінің сол ғасырдағы саяси жағдайын, Осман, Өзбек, Моғол мемлекеттерімен қарым-қатынасын баяндап, ел биелеген басшыларын атап өтеміз. Темір ұрпағы Бабыр құрған Моғол мемлекетінің құрылу тарихын бағамдап, көрші елдермен арақатынасы келтіріледі. Мұхаммед әш-Шайбани негізін қалаған Өзбек хандығының Моғол және Сафауи мемлекеттерімен саяси шиеленісі баяндалып, Ауғаныстан аймағына саяси ықпалы айтылады. Осман мемлкетінің қол астына өткен Мекке қаласының саяси ахуалы, Осман сұлтандарының Мекке мен Мадина қалаларына жасаған қайырымдылықтары, Мекке қаласында ашылған білім ордалары баяндалады. Мекке қаласының ғылыми дамуына үлес қосқан білім алқалары, пәтуә берумен айналысқан ғалымдар, Мулла Али әл-Қаримен замандас шафиғи, мәлики және ханбали мәзһабын ұстанған ғалымдардың есімдері аталады. Сонымен қатар, Мулла Али әл-Қаримен үзеңгілес Тақиюддин әт-Тамими әл-Ғази, Ибн Нужайм, Али ибн Мұхаммед ибн Али, Мұхаммед ибн Мустафа әл-Уәни секілді ханафи мәзһабының белді ғұламаларының өмірлеріне қысқаша тоқталып өтеміз.

https://doi.org/10.48081/NTUS1089

2022

Выпуск 2

This article presents the results of a pilot study of the influence of mass media, especially advertising on gender stereotypes. The significant role of digital media in the formation and dissemination of gender stereotypes is shown. An analysis of secondary data was carried out, where generational differences in the perception of stereotypes were established. Results showed a high level of awareness of gender stereotypes and its identification in the mass media among participants. Meanwhile, socio-cultural features, value orientations, social norms and others serve as a source of preservation and further spread of stereotypes. To eradicate and reduce gender stereotypes, it is necessary to improve the regulatory framework in the field of media, advertising and monitoring these areas for the presence of gender stereotypes. In connection with the transformation of society and value orientations, this research topic is relevant and requires an interdisciplinary approach in its study by sociologists, psychologists, and culturologists.

https://doi.org/10.48081/KOFM9413

2022

Выпуск 1

В данной статье приводятся результаты пилотного исследования, проведенного с целью изучения феномена демонстра¬тивного потребления казахстанской молодежи. Данные, приводимые в статье, могут быть использованы для обозначения основных трендов потребительского поведения студенческой молодежи. Результаты исследования продемонстрировали, что основными факторами влияния на реализацию демонстративного потребления среди студенческой молодежи в современных условиях являются: социальные – ожидания окружения, социальные сети, мода и реклама, а также культурные и национальные факторы – менталитет и традиции. С одной стороны – казахстанская молодежь впитывает традиции чрезмерного демонстративного потребления с раннего детства, с другой стороны – идеология «совсем не лишнего» потребления, ши¬роко пропагандируется заинтересованным в ней бизнесом, в первую очередь крупными транснациональными корпорациями. Демонстративное потребление способствует сверхпотреблению, нерациональному использованию ресурсов – экономических, информационных, временных, природных и т.д., как для самого индивида, так и в масштабах государства. В этой связи, молодежь как флагман государства, фундамент будущего социума, нуждается в воспитании культуры разумного потребления. В статье определены основные перспективные направления формирования культуры разумного потребления молодежи, в том числе через систему образования и использование средств массовой информации и социальных сетей.

https://doi.org/10.48081/ZWXW9144

2022

Выпуск 1

Мақалада жұмыс берушінің бренді тұжырымдамасы әлеуметтанулық аспект бойынша қарастырылды. Қазіргі жағдайдағы жұмыс берушінің брендінің еңбек нарығындағы ерекшеліктері көрсетілген. Ғылыми әдебиеттерден HR-бренд анықтамасының түсіндірмелеріне сыни шолу жасалды, олардың арасындағы ортақ белгілер атап өтілді. Жұмыс берушінің брендін құрайтын негізгі элементтер атап көрсетілген. Компанияның HR-брендінің байланыс арналары қарастырылған. Жұмыс берушінің брендингінің міндеттері көрсетілген. Соңғы жылдары әлемде және әсіресе Қазақстан экономикасында қалыптасқан еңбек нарығындағы жағдай адам ресурстарын басқару саласындағы жұмыс орындарының тартымдылығын арттыру және HR-брендті қалыптастыру қызметін өзектілендіруге ықпал етеді. Бұл жағдай, бір жағынан, кадрлардың тапшылығымен, ал екінші жағынан, олардың ауыспалылығымен сипатталады, бұл жұмыс берушілер арасында білікті адами ресурстарына бәсекелестік туғызады. Кадрлар үшін бәсекелестік жағдайында кадрларды іріктеу және персоналды басқарумен айналысатын мамандар ұйым персоналын тиімді басқарудың заманауи әдістері мен технологияларын қолданады. Мұндай құбылыстарға HR-брендинг жатады. Осылайша, нарықта көшбасшылыққа ұмтылатын заманауи компаниялар өздерінің инновациялық әлеуеттерін компанияның барлық салаларында озық технологияларды қолдану арқылы құра бастайды. Ұйымның материалдық емес немесе зияткерлік капиталы да құзыретті реттеуді қажет етеді. Осы технологиялардың бірі – компанияның HR-брендімен жұмыс жасау.

https://doi.org/10.48081/JUTX1908

2022

Выпуск 1

В данной работе рассматривается актуальные вопросы развития предпринимательской деятельности в Казахстане. Автор на основе данных проектаГлобального мониторинга предпринимательства анализирует основные направления проблем развитие предпринимательства и факторы риска в предпринимательской деятельности в Республике Казахстан. Тем самым стоит отметить, что в данном исследовании часто используются исследовательские данные проекта Глобальный мониторинг предпринимательства,который является масштабным на международным уровне, проводят систематический анализ феномена предпринимательства и его характеристик. Четкая методология проекта Глобального мониторинга предпринимательства предоставляет возможность использовать результаты исследований в качестве точных измерителей уровня предпринимательской активности.Уникальность такого мониторинга состоит в кросс культурном подходе к пониманию предпринимательства в разных странах мира, и в информационном сопровождении и измерении предпринимательской активности в глобальном контексте. Проект Глобального мониторинга предпринимательства способствует корректировке внутренней политики в отношении развития предпринимательства во многих странах мира. Для развития предпринимательства в экономике Республике Казахстанна основе вторичного анализа данныхпроекта Глобального мониторинга предпринимательства автором предлагаются некоторые рекомендации по государственной поддержке и стимулированию малого и среднего бизнеса в Казахстане.

https://doi.org/10.48081/GPDH2188

2022

Выпуск 1

COVID-19 пандемиясы экономиканың барлық салаларына әсер етіп, қызметкерлердің әлеуметтік бейімделуі өзгерді әдеттегі өмір салтымызды түбегейлі өзгертті. Кейіннен қабылданған құлыптау бәрімізге жаңа жолмен өмір сүруді үйретті. Нәтижесінде, осы кезеңде көптеген қоғамдық және кәсіби салалар қарсылық көрсетіп қана қоймай, жаңа шындыққа бейімделді. Пандемия жағдайында жаңа қиындықтарды еңсеру үшін өзін-өзі сақтау инстинкті маңызды болғанымен, шешім қабылдаудың ұжымшылдығы мен жылдамдығы маңыздырақ рөл атқарды.Пандемиядан ең көп зардап шеккен салалардың бірі ретінде жоғары білімді атауға болады. Оның үстіне, ол өз қызметін онлайн форматқа көшіруге дайын еместердің бірі болды. Осы мақсатта 2020 жылдың қараша айында Білім беру сапасын қамтамасыз ету жөніндегі тәуелсіз агенттік (БСҚА) екі фокус-топта: қызметкерлер мен оқытушылар құрамы және университет студенттері бойынша Қазақстан Республикасының жоғары оқу орындары бойынша зерттеу жүргізді. Әлемдік қоғамдастықтың жоғары білім беру қызметін қолдау бойынша қабылдап жатқан барлық шаралары мен іс-шараларының әсері әлі бағаланбауы анық. Дегенмен, қазіргі уақытта жоғары білім беру жүйесі түбегейлі өзгермей, тек жаһандық дағдарыс жағдайында ғана нығайтылуы үшін атқарылған шараларды саралауға болады.

https://doi.org/10.48081/LKGJ6711

2022

Выпуск 1

В статье изложены результаты проведенного в 2022 году масштабного социологического опроса медицинских работников и населения, проведенного сотрудниками Медицинского университета Караганды в рамках реализации гранта МОН РК ПЦФ научных, научно-технических программ на 2021-2023 годы по теме «COVID-19: научно-технологическое обоснование возникновения новых респираторных заболеваний, включающее коронавирусную инфекцию». Особенности труда и социально-психологическое самочувствие медицинских работников всегда находилось в центре внимания ученых, так как медицина является важнейшей социально-значимой сферой жизни общества. В условиях пандемии роль и значения медицины в государствах значительно возросла, а вопросы оказания качества медицинских услуг особенно обострились. Сохранение и поддержка оптимального психоэмоционального настроения медицинских работников, высокого уровня удовлетворенности от условий и результатов своего труда различных категорий медицинских кадров, включая студентов медицинских специальностей, имеющих практику оказания помощи населению во время пандемии, средний медицинский персонал и собственно врачей, является важной актуальной государственной задачей развития здравоохранения. Изучение данного вопроса даёт возможность подготовиться к возможным повторениям подобных ситуаций, дать им оценку в условиях реального времени, необходимым образом скоординировать работу медицинских работников в экстремальных условиях развития медико-социальной ситуации.

https://doi.org/10.48081/CLUG8718

2022

Выпуск 1

Әлеуметтік өзгерістердің күшті факторы-әлеуметтік-саяси процестер болып табылады. Олардың өңірлік және жалпыұлттық ауқымдағы ықтимал деструктивтік серпіні әлеуметтік толқулар, наразылық көңіл-күйлерін белсенді білдіру, олардың әлеуметтік-саяси қақтығыстар, мемлекеттің конституциялық құрылысы мен тұтастығына нұқсан келтіретін әлеуметтік-саяси "жарылыстар" деңгейіне дейін ушығуы қаупі туындайтын қарқындылық пен өткірлікке қол жеткізуге қабілетті. Қоғамдағы және саясаттағы процестер бір-бірін алмастыратын қоғамдық-саяси жағдайлардың тізбегі немесе жиынтығы болып табылады. Қоғамдағы нақты жағдайды білдіре отырып, қоғамдық саяси жағдай қоғамның белгілі бір даму кезеңінің (немесе оның кез-келген сегменттерінің) нәтижесі және сонымен бірге келесі кезеңнің көп немесе аз маңызды оқиғаларының қарсаңында болады. Басқаша айтқанда, қоғамдық саяси жағдай ерекше маңызды құбылыстарды, процестерді, қатынастарды, мемлекеттерді, елдің, аймақтың қоғамдық-саяси өміріндегі оқиғаларды, олардың белгілі бір уақыт аралығында дамуын қамтиды. Әлеуметтік дамуды бағалаудың заманауи тәсілі оның экономика, Әлеуметтік сала және халық сияқты элементтерін жан-жақты қабылдауға негізделген. Бұл әртүрлі әлеуметтік және экономикалық мақсаттардың жиынтығы тұрғысынан қарастырылатын көп өлшемді процесс. Егер біз тек экономикалық даму туралы айтатын болсақ та, ол әдетте әлеуметтік дамумен бірге қарастырылады. Әлеуметтік-экономикалық даму мынадай аспектілерді қамтиды: өндіріс пен табыстың өсуі; қоғамның институционалдық, Әлеуметтік және әкімшілік құрылымдарындағы өзгерістер; қоғамдық санадағы өзгерістер; дәстүрлер мен әдеттердегі өзгерістер.

https://doi.org/10.48081/RGHD2744

2021

Выпуск 4

В данной статье рассматриваются вопросы регулирования социально-трудовых отношений на промышленных предприятиях Карагандинской области, на основе проведенного социологического исследования. Как показывает мировая практика конструктивное взаимодействие между субъектами трудовых отношений возможно на основе социального партнерства, которое и стало развиваться во многих отраслях промышленности и занятости. Важно отметить, что развитие института социального партнерства на промышленных предприятиях значительно отличается от других сфер деятельности. Тяжелые и вредные условия труда, труд, связанный с риском для здоровья и жизни рабочего, определяют объем социальных обязательств работодателя. Как показывает практика, перед профсоюзами, рабочими всегда встает проблема преодоления противоречий с работодателем по вопросам оплаты труда, ее индексации с учетом инфляции, расширения пакета социальных гарантий, выполнения условий коллективного договора руководством предприятия. Посредством вмешательства государства в переговорный процесс стороны приходят к консенсусу, тем самым подтверждая, что социальная ответственность предпринимателей остается на низком уровне.

https://doi.org/10.48081/NIFE2050

2021

Выпуск 4